Nowa Ustawa o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami to jedna z najważniejszych zmian prawnych ostatnich lat. Wprowadza ona realne, finansowane z budżetu państwa prawo do wsparcia, którego celem jest umożliwienie niezależnego życia
Nabór wniosków dla osób dorosłych rusza już 5 maja 2026 roku. Oznacza to, że już teraz trzeba zrozumieć, kto dokładnie jest uprawniony do złożenia wniosku. Kluczowe zapisy znajdują się w Art. 4 oraz w przepisach przejściowych (Art. 63). Poniżej analizujemy je krok po kroku.
To główna grupa, do której skierowana jest ustawa. Aby ubiegać się o prawo do asystencji, osoba dorosła musi spełniać dwa warunki łącznie333:
Wiek: Ukończone 18 lat, ale nie więcej niż 65 lat (w momencie składania wniosku i nabywania prawa).
Punkty: Uzyskanie odpowiedniej liczby punktów w ramach decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia (to ta sama "skala punktowa", o której mowa w ustawie o świadczeniu wspierającym).
To absolutnie kluczowy i potencjalnie mylący zapis. Ustawa w Art. 4 mówi docelowo o progu 80 punktów. Jednak przepisy przejściowe wprowadzają ten próg stopniowo. Oznacza to, że w pierwszych dwóch latach działania ustawy wymagania będą wyższe!
Progi punktowe uprawniające do złożenia wniosku:
W 2026 roku: Wymagane będzie co najmniej 90 punktów
W 2027 roku: Próg zostanie obniżony do co najmniej 85 punktów
Dopiero od 2028 roku: Próg osiągnie docelową wartość 80 punktów
W praktyce oznacza to, że walka o każdy punkt w ocenie Zespołu będzie miała fundamentalne znaczenie, szczególnie w pierwszym roku.
Druga grupa to osoby niepełnoletnie. Co ważne, ta grupa będzie mogła ubiegać się o wsparcie dopiero od 1 stycznia 2027 roku
Orzeczenie o niepełnosprawności wydane przed 16. rokiem życia, które łącznie zawiera wskazania:
o konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji (wskazanie nr 7), ORAZ
o konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji
Orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (wydane po 16. roku życia)
Art. 4 ust. 1 wyraźnie wskazuje górną granicę wieku (65 lat) na nabycie prawa12. Czy to oznacza, że osoby w wieku 66 lat tracą wsparcie?
Nie, jeśli uzyskały je wcześniej. Art. 4 ust. 2 wprowadza kluczową zasadę "zachowania praw nabytych"13131313.
Mówiąc prosto:
Osoba w wieku 64 lat może złożyć wniosek i uzyskać prawo do asystencji (np. na maksymalny okres 4 lat).
Gdy ta osoba skończy 65, 66 i 67 lat, nadal będzie korzystać z przyznanego wsparcia aż do wygaśnięcia ważności tej decyzji14141414.
Nie będzie mogła jednak po 65. roku życia złożyć wniosku o nową decyzję.
Wniosek jest prosty: Osoby zbliżające się do 65. roku życia muszą działać szybko i zadbać o to, by ich pierwszy wniosek był kompletny i poprawny.
Oprócz powyższych kryteriów, ustawa w Art. 3 precyzuje, że o asystencję mogą ubiegać się obywatele Polski oraz określone grupy cudzoziemców (m.in. obywatele UE/EOG/Szwajcarii oraz inni, spełniający warunki legalnego pobytu) mieszkający i przebywający na terytorium RP .
Jak widać, "prawo do asystencji" jest obwarowane szeregiem precyzyjnych warunków – punktami, progami wiekowymi, konkretnymi zapisami w orzeczeniach i zmieniającymi się zasadami w pierwszych latach.
Samo "załapanie się" do grupy uprawnionych to dopiero pierwszy krok. Drugim, trudniejszym, będzie uzyskanie satysfakcjonującej liczby godzin wsparcia, która będzie zależała od oceny Zespołu.
Nasz zespół specjalizuje się wyłącznie w nowej ustawie o asystencji osobistej. Analizujemy każdą sprawę indywidualnie, pomagamy przygotować dokumentację (w tym kluczowy formularz samooceny) i przygotowujemy do spotkania z Zespołem.A jeśli decyzja Zespołu będzie niekorzystna – odmowna lub przyznająca zbyt mało godzin – jesteśmy gotowi, by walczyć o Państwa prawa w postępowaniu
Nie ryzykuj, że Twój wniosek zostanie odrzucony z powodu błędu formalnego lub zaniżonej oceny. Skontaktuj się z nami już dziś, aby omówić swoją sytuację.